Geen zorgen over de ontwikkeling van kindervoeten! Het komt goed…

Wat we al over kindervoeten wisten wordt (opnieuw) bevestigd!

Ik wist het al een tijdje en nu verschijnt er in mei een groot Spaans onderzoek (Martinez-Nova, Gijon-Nogueron, Alfageme-Garcia et al., 2018) waarin meer dan 1000 kinderen zijn 3 jaar lang gevolgd in de ontwikkeling van hun voet. Dit onderzoek toont eens te meer aan dat de voet in de loop van de kinderjaren steeds rechter gaat staan. Alleen is het 7e levensjaar nogal vroeg… En dat is belangrijk om te weten! Hierbij alvast de conclusies, die ik in dit artikel verder zal bespreken. Ook geef ik aan het einde nog wat handige adviezen.

• Kinderen hebben niet vaak een holvoet; als ze deze hebben lijkt deze niet te veranderen door de jaren heen;
• Kinderen kunnen tot hun 9e/10e levenjaar een platter voettype laten zien;
• De voetstand wordt steeds meer neutraal naarmate de leeftijd vordert;
• Lengte, gewicht en BMI lijken geen belangrijke ontwikkeling te hebben op de ontwikkeling van de voetstand.

Overbehandeling

Veel kinderen hebben platvoeten. Vaak hebben ze hier geen klachten van. Toch is er in het verleden veel aandacht geweest voor de behandeling van platvoeten bij kinderen. De gedachte was altijd dat door het gebruik van een zool of stevige schoen de voet rechter zou gaan staan. Het resultaat? Veel kosten voor ouders en beperkte schoenkeuze voor kinderen. En: ondanks alles geen verbetering en geen preventie van (voet)klachten op latere leeftijd. Er is voldoende bewijs beschikbaar dat de preventieve behandeling van platvoeten niet werkt. Ook in de praktijk heb ik dit veel gezien, waardoor ik nu alleen nog maar kinderen met platvoeten én klachten behandel.

Het onderzoek en de conclusies

Overall laat het onderzoek een goede systematiek zien. Er doen evenveel jongens en meisjes mee, de onderzoeksgroep is groot (dat komt de betrouwbaarheid ten goede) en de kinderen worden gevolgd over een langere termijn. De auteurs geven zelf aan dat zij graag hadden gezien dat ze de kinderen tussendoor wat vaker terug hadden gezien. Nu gaat het om een meting op de eerste dag en na drie jaar. Wat er in de tussentijd is gebeurd is niet gevolgd. Toch doet dat niets af aan de conclusies, want die staan wel!

Holvoeten

Eén van de conclusies uit het onderzoek is dat kinderen met holvoeten ook een holvoet blijven houden. In dit onderzoek had slechts 4% van de kinderen een holvoet. In dit onderzoek betreft het geen ernstige holvoeten. Als ik dat even in het perspectief van de dagelijkse praktijk zet klopt dat: ik zie bijna geen holvoeten bij kinderen. Heeft een kind wel een ernstige holvoet? Dan zit daar vaak een neurologische of erfelijke aandoening onder.

Platvoeten

Ongeveer 25% van de deelnemende kinderen had in meer of mindere mate een platvoet. Er is zo goed als geen verschil tussen jongens en meisjes gemeten. En het mooiste: de platvoet was na 3 jaar bij het overgrote deel van de kinderen vanzelf verbeterd richting een meer neutrale voet! Tijdens mijn studie werd altijd geleerd dat alles rond het 7e levensjaar recht zou moeten staan. De auteurs laten zien dat dit gerust een jaartje of 3 langer mag duren!

De “normale/neutrale” stand

Die wordt dus wat later bereikt, lijkt het. Maar wat normaal/neutraal is wordt nog steeds niet duidelijk gedefinieerd. De range voor normaal lijkt heel breed te zijn en daar ben ik een voorstander van. Het is dus normaal dat je kind platvoeten heeft en dat die ook na het 9e of 10e levensjaar aanwezig blijven, zolang ze geen klachten geven. Pas als een voet platter (of holler) wordt in de loop van de tijd gaan er bij mij alarmbellen rinkelen!

BMI

Er werd altijd gedacht dat een hoger BMI plattere voeten of zou leveren. Dit onderzoek toont aan dat dit niet klopt. Nou vind ik het BMI niet direct de meest betrouwbare indicator om overgewicht aan te tonen… Immers: iemand die voor 90% uit spiermassa bestaat kan door het berekenen van het BMI ook als te zwaar uit de bus komen. Maar goed: overgewicht lijkt bij kinderen dus geen negatieve invloed te hebben op de ontwikkeling van de voet.

Adviezen

• Maak je geen zorgen om de ontwikkeling van de voeten van je kind, het komt vanzelf goed en als dat niet zo is: er is geen probleem als er geen klachten zijn;
• Zorg voor soepel, plat schoeisel: dit lijkt de ontwikkeling van de voet ten goede te komen;
• Een toenemende platvoet of holvoet of de aanwezigheid van voetklachten zijn redenen om een podotherapeut te consulteren.